Oktober is borstkankermaand, reden om nog eens even stil te staan bij het ontstaan van kanker en de rol die voeding daarin speelt. Je kunt namelijk zelf heel veel doen om de kans op het ontwikkelen van kanker zo klein mogelijk te maken.
In Westerse landen wordt een groot deel, vermoedelijk 35%, van alle kankergevallen veroorzaakt door (verkeerde) voeding. Borstkanker is de vorm van kanker die bij vrouwen het meest voorkomt. Mannen worden het vaakst getroffen door longkanker.
Alcohol, groente en fruit
De rol van voeding bij kanker is een ingewikkelde. Voeding bevat zowel kankerverwekkende stoffen als stoffen die beschermen tegen kanker. Voeding kan dus nooit 100% bescherming bieden. Maar bij het ontwikkelen van kanker als gevolg van voeding spelen met name alcohol (te veel) en groente en fruit (te weinig) een belangrijke rol. Een andere belangrijke rol is die van antioxidanten.
Verkeerde voeding
Een verkeerde voeding met te veel calorieën, vaak door slechte koolhydraten (producten met wit meel), te veel suiker en/of te veel vet, is een risicofactor voor het ontwikkelen van kanker. Deze voeding is ongezond maar leidt ook tot overgewicht. Overgewicht op zijn beurt kan het risico op baarmoederkanker, nierkanker, slokdarmkanker en dikke darmkanker vergroten. Voor vrouwen is er een verband met borstkanker gevonden als zij na de overgang overgewicht hebben of ontwikkelen. Een andere risicofactor voor het ontwikkelen van kanker is het eten van veel roodvlees (van varken en rund). Probeer het eten ervan te beperken tot maximaal 5 keer per week om het risico zo laag mogelijk te houden.
Alcohol
Alcoholgebruik is voor vrouwen een van de belangrijkste risicofactoren voor borstkanker. Vrouwen hebben door het drinken van 2 of meer glazen alcohol per dag een duidelijk verhoogd risico op borstkanker. Vrouwen kunnen hun alcoholinname het best beperken door niet dagelijks te drinken en niet meer dan 1 glas per dag te nemen. Alcohol vergroot niet alleen de kans op het krijgen van borstkanker, maar verhoogt ook het risico op mond- en keelholtekanker, strottenhoofdkanker, slokdarmkanker en leverkanker. Een gematigd gebruik van alcohol, met name in de vorm van rode wijn, heeft echter wel weer een klein beschermend effect tegen hart- en vaatziekten.
Groente en fruit
Het eten van voldoende groente en fruit kan beschermen tegen kanker. Vooral tegen vormen van kanker in de mond- en keelholte, slokdarm, maag en longen. De bestanddelen in groente en fruit die mogelijk verantwoordelijk zijn voor het beschermende effect zijn: vezels, foliumzuur, vitamine C, kalium, magnesium en een aantal natuurlijke stoffen uit planten zoals carotenoïden, glucosinolaten, flavonoïden, fytosterolen en isothiocyanaten.
Antioxidanten
Dagelijks staat je lichaam bloot aan allerlei schadelijke stoffen zoals vervuilde lucht, sigarettenrook en UV-straling. Deze stoffen en straling vormen vrije radicalen. Als vrije radicalen hun gang kunnen gaan in je lichaam kunnen ze schade aanbrengen aan de lichaamscellen. Antioxidanten zijn stoffen die vrije radicalen onschadelijk kunnen maken.
In je voeding komen heel veel antioxidanten voor. Onder andere vitamine A, C en E en de mineralen zink en selenium werken als antioxidant. Producten met heel veel antioxidanten zijn knoflook, broccoli, tomaten, avocado’s, noten, schaal- en schelpdieren, koffie, thee, pure chocolade, blauwe bessen, aardbeien, sinaasappel, frambozen en pruimen.
Gezonde voeding
Om het risico op kanker zo klein mogelijk te houden is een algehele gezonde voeding het allerbelangrijkste. Een belangrijk onderdeel hiervan is het voorkomen of bestrijden van overgewicht. Let bij een gezonde voeding dan vooral op onderstaande punten.
Voorkom overgewicht
Eet niet meer dan 5 keer per week rood vlees
Drink maximaal 1 glas alcohol per dag voor vrouwen (2 voor mannen)
Eet per dag 2 ons groente en 2 stuks fruit
Eet gevarieerd
Eet regelmatig vette vis
Zorg voor voldoende vezels uit volkoren producten, groente en fruit
Eet geen zwarte randjes of korstjes, zoals aangebrand vlees
Zorg voor voldoende beweging
Auteur: Willemijn Wissekerke, voedingsdeskundige bij valtaf.nl